Między starym i nowym: O sposobach modernizowania przestrzeni publicznej

Abstract

The main aim of the article is to present several of the most important patterns of modernization of the urban space in Warsaw in the post-1989 period, with particular emphasis on the different ways of treating the objects typical of late modernism, also called socmodernism, in the Third Reich. The reflections refer to the four types of social change identified in the context of historical institutionalism: survival and return; reproduction by adaptation; gradual transformation; breakdown and replacement. The author for his part distinguishes four general and seven more specific modernization options and shows their different urban-architectural examples, being present in Warsaw public space.

Głównym celem artykułu jest przedstawienie kilku ważniejszych wzorów modernizacji, jakiej podlegała przestrzeń miejska w Warszawie po 1989 r., ze szczególnym uwzględnieniem różnych sposobów traktowania w III Rzeczypospolitej obiektów typowych dla późnego modernizmu, zwanego też socmodernizmem. Rozważania nawiązują do wyodrębnianych na gruncie instytucjonalizmu historycznego czterech typów zmiany społecznej: przetrwanie i powrót, reprodukcja przez adaptację, stopniowa transformacja, rozpad i zastąpienie. Autor ze swojej strony wyróżnia cztery generalne i siedem bardziej szczegółowych opcji modernizacyjnych oraz pokazuje ich różne urbanistyczno-architektoniczne ilustracje, obecne w warszawskiej przestrzeni publicznej.