Powszechność w głosowaniu korespondencyjnym w dobie COVID-19: wybrane zagadnienia

Abstract

The article discusses the electoral system in the time of the COVID-19 pandemic. Elections are the process of citizens electing their representatives for specific positions. In this context, the method and principles of conducting the election are important, so that its fundamental rule - universality - is preserved. Although more than a dozen electoral regulations were in force since 1989 and the traditional model of voting at a polling station was still in place, the Polish legislator also provided for postal and proxy voting. Due to the risk related to the COVID-19 pandemic, it would seem that changes to the Polish Electoral Code will be necessary. The adaptation of the new provisions to the Constitution of the Republic of Poland of 1997, however, turned out to be too ambitious a task for the domestic legislator. Therefore, the Act of April 6, 2020 on the special rules for holding general elections for the President of the Republic of Poland, ordered in 2020, did not enter into force finally, because the functioning of a democratic state ruled by law requires that fundamental rights and civil liberties, including electoral ones be guaranteed. This study is empirical in nature - it is a case study of a specific legislative action shown in a comparative approach on the example of Poland and the United States of America.

W artykule omówiono jedną z instytucji systemu wyborczego w dobie pandemii COVID-19. Wybory to proces wybierania przez obywateli przedstawicieli na określone stanowiska. Istotne w tym kontekście są sposób i zasady przeprowadzania elekcji, tak by zachowana została jej fundamentalna reguła - powszechność. Chociaż od 1989 r. obowiązywało kilkanaście ordynacji wyborczych, a tradycyjny model oddania głosu w lokalu wyborczym nadal funkcjonował, to polski ustawodawca przewidział także głosowanie korespondencyjne oraz za pośrednictwem pełnomocnika. Z uwagi na ryzyko związane z pandemią COVID-19 wydawać by się mogło, że dalsze zmiany w polskim Kodeksie wyborczym będą niezbędne. Dostosowanie nowych przepisów do Konstytucji RP z 1997 r. okazało się jednak dla krajowego ustawodawcy zbyt ambitnym zadaniem. Niniejsze opracowanie ma charakter empiryczny - to studium przypadku konkretnego działania legislacyjnego pokazanego w ujęciu porównawczym na przykładzie Polski i Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej.