Türkiye'de Kürt Sorunu: Ulus-devletin şiddetle uygulanması üzerine

Abstract

The initial hypothesis of this case study was that the Kurdish population in Turkey posed the main obstacle to the creation of a unified Turkish nation. An analysis of the events studied in the 1920s and 1930s confirmed this thesis. To this end, the ideas and drafts of a Turkish nation state, which the Kemalist state leadership pushed for from 1923 onwards, as well as the strategies and measures derived from those against the Kurdish population were presented and critically discussed. It became apparent that the phase between the founding of the Republic of Turkey in 1923 and the extermination operations in the Dersim region in 1937/1938 was decisively shaped by the so-called Kurdish question. An outlook on further developments after 1938 also showed that the relevance of this question remains unabated to this day. The discursive reactions of current state historiography in Turkey are also in continuity with official state statements from the 1920s and 1930s.

Vaka çalışmasının başlangıç tezi, Türkiye’deki Kürt nüfusun birleşik bir Türk ulusunun yaratılmasının önündeki ana engel olduğuydu. 1920'ler ve 1930'larda incelenen olayların analizi bu tezi doğrulamıştır. Bu amaçla, Kemalist devlet liderliğinin 1923'ten itibaren ortaya attığı Türk ulus devleti fikirleri ve taslakları ile bunlardan Kürt nüfusa karşı türetilen stratejiler ve önlemler sunulmuş ve eleştirel bir şekilde tartışılmıştır. Türkiye Cumhuriyeti’nin 1923'te kuruluşu ile 1937/1938'de Dersim bölgesinde gerçekleştirilen imha operasyonları arasındaki dönemin belirleyici bir şekilde sözde Kürt sorunu tarafından şekillendirildiği ortaya çıkmıştır. 1938'den sonraki gelişmelere bakıldığında da bu sorunun geçerliliğini bugün de koruduğu görülmektedir. Türkiye'deki mevcut resmi tarih yazımının söylemsel tepkileri de 1920'ler ve 1930'lardaki devlet açıklamalarının devamı niteliğindedir.